Tại Việt Nam hiện có rất nhiều làng nghề chế tác tượng Phật như: Đại Bái – Bắc Ninh; Đồng Xâm – Thái Bình; Ngũ Xá – Hà Nội; Chè Đông – Thanh Hóa; Ý Yên – Nam Định hay các làng nghề ở Huế, Quảng Nam… Mỗi làng nghề đều có bí quyết riêng với sản phẩm mang vẻ đẹp đặc trưng.
Pho tượng Phật đẹp phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của 32 tướng tốt và 80 vẻ đẹp trong áp dụng tạc tượng Phật. Nếu không quá am hiểu về vấn đề này, bạn có thể đánh giá qua những yếu tố đơn giản dưới đây.
Hình khối cân đối, tỉ lệ chuẩn
Hình khối tượng thường được đánh giá qua khuôn mặt so với tổng chiều dài cơ thể. Dựa vào yếu tố này, người nghệ nhân sẽ đo được tỷ lệ vai, cơ thể, hình dáng đứng, ngồi cân đối.
Ví dụ: Đối với tượng Phật Bà Quan Âm, chúng ta dễ dàng nhận thấy, tượng Người chủ yếu được chế tác dáng đứng hoặc ngồi trên bệ sen, tay phải cầm cành Thùy Dương Liễu, tay trái bưng bình Cam Lồ, phía sau có thể có thêm tấm liếp. Pho tượng đẹp phải có tỉ lệ giữa phần người, bệ sen cân đối.
Nghe có vẻ đơn giản vì việc tạo dựng hình khối là những môn cơ bản trong ngành tạc, họa chân dung tượng. Tuy nhiên trên thực tế, điều này là vô cùng khó và chỉ có những người nghệ nhân dày dặn kinh nghiệm mới có thể làm được.
Diện mặt sắc nét, truyền thần
Quy trình sản xuất tượng ở các cơ sở hầu hết đều giống nhau, sự khác biệt quan trọng nhất đến từ những điêu khắc gia, nghệ nhân tạo mẫu tượng Phật.
Pho tượng Phật phải thể hiện được thần thái trên diện mặt, khuôn mặt đầy đặn, phúc hậu. Đôi mắt của người từ bi, tĩnh lặng nhìn xuống, biểu thị cho sự quan sát mọi việc ở nhân gian, ở trong nội tâm con người, giúp chúng sanh thoát khỏi mọi nghiệp chướng, khổ đau. Khi nhìn vào tượng Phật giúp ta giác ngộ ra được những chân lý sáng suốt trong cuộc sống.
Màu sắc đẹp, quy cách hoàn thiện chỉn chu
Pho tượng đẹp có màu sắc tự nhiên của chất liệu chế tác hoặc được quét màu, dát vàng theo yêu cầu. Mỗi đơn vị chế tác sẽ có công thức tạo màu riêng, cho ra đời thành phẩm có sắc độ khác nhau, mang nét đặc trưng của từng làng nghề.
Đặc biệt, pho tượng đẹp không chỉ được thể hiện qua diện mạo, hình khối mà còn được đánh giá qua kỹ thuật hoàn thiện bề mặt (tượng nhẵn mịn hay xuất hiện vết rỗ, nhiều lỗi…). Bởi đây là công đoạn cần sự tập trung và kỹ nghệ hoàn thiện tốt, chỉ cần một sai sót sẽ làm hỏng cả một tác phẩm.
Mua tượng Phật: Nên lựa chọn chất liệu gì?
Ắt hẳn, đây không khỏi là băn khoăn của nhiều người. Bởi thị trường tượng Phật hiện nay vô cùng phong phú và đa dạng. Khi tìm kiếm mẫu tượng Phật đẹp, sẽ có hàng ngàn kết quả hiện ra như tượng đồng, gỗ, đá, gốm sứ, thạch anh, lưu ly, nhựa composite, thạch cao… với nhiều kiểu dáng, mẫu mã khác nhau.
Vậy nên lựa chọn tượng gì? Câu trả lời là tùy theo sở thích, ngân sách tài chính và mục đích sử dụng (đặt trong nhà hay ngoài trời, nhu cầu sử dụng tượng nhỏ hay lớn) để quý phật tử, quý chùa có sự lựa chọn phù hợp.
Dưới đây là những phân tích cơ bản về những chất liệu được sử dụng phổ biến nhất hiện nay:
+ Tượng bằng gỗ: Trong các chất liệu nói chung thì tượng gỗ được khá nhiều người ưu chuộng và thông dụng hiện nay. Chất liệu gỗ có ưu điểm là giá thành phải chăng, nguyên liệu sẵn có, độ bền tương đối. Một số loại gỗ quý thì tuổi thọ rất cao và có giá trị. Loại chất liệu này thích hợp với các loại tượng Phật vừa và nhỏ sẽ cho hoa văn điêu khắc tinh tế và chỉn chu hơn.
Nhược điểm của tượng Phật bằng gỗ là dễ xảy ra hiện tượng mối mọt, nứt nẻ sau một thời gian sử dụng, chủ yếu dùng đặt trong nhà. Ngoài ra, vì đặc tính nên không thích hợp để chế tắc tượng kích thước lớn.
+ Tượng bằng composite: Composite là chất liệu tổng hợp từ hai hay nhiều chất liệu khác nhau. Tượng làm từ chất liệu này có độ bền cao, đàn hồi tốt, khó vỡ khi va chạm, khả năng chịu được tác động môi trường, phù hợp với không gian ngoài trời. Hơn thế, tượng được làm từ composite dễ gia công, nhanh chóng, đa dạng về màu sắc, mẫu mã, giá thành phải chăng.
Tuy nhiên, tượng đúc bằng composite là chất liệu nhựa hóa chất nên có thể gây độc hại. Do vậy người mua cần cân nhắc nên hay không nên mua tượng làm bằng chất liệu này.
+ Tượng bằng đá: Một số loại đá thường được sử dụng như đá cẩm thạch, sa thạch, granite, bột đá… Ưu điểm của chất liệu này là giá thành thuộc nhiều phân khúc từ rẻ tới cao cấp, mẫu mã đẹp, đặc tính của chất liệu đá khá tốt, có độ bền tương đối.
Nhược điểm của tượng bằng đá là khá khó khăn trong việc chế tác các chi tiết nhỏ, khâu vận chuyển tượng cần sự cẩn thận tối đa. Hơn thế, chế tác tượng đá rất khó, đòi hỏi kỹ thuật tôn tạo tốt và chỉ có nghệ nhân lâu năm, dày dặn kinh nghiệm mới làm được.
+ Tượng xi măng: Tượng xi măng có điểm cộng nổi trội đó chính là giá thành chế tác thấp, sản xuất tại chỗ sẽ tiết kiệm chi phí vận chuyển tốt. Tượng có độ cứng ổn, thích hợp trưng bày trong mọi điều kiện thời tiết khác nhau.
Điểm trừ duy nhất của mẫu tượng này chính là độ sắc nét của tượng không cao, bề mặt tượng có phần thô, sần nếu không được xử lý tốt.
+ Tượng bằng đồng: Ngày nay, chất liệu bằng đồng được ứng dụng phổ biến trong đời sống. Ưu điểm của chất liệu này là có độ bền tốt, tuổi thọ cao, có thể lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tượng có mẫu mã đẹp, bắt mắt, vô cùng sang trọng.
Nhược điểm của tượng bằng đồng là giá thành sẽ cao hơn các chất liệu trên 1 chút. Đồng là kim loại, có thể bị oxy hóa theo thời gian nếu không được xử lý kỹ lượng.
Tại sao tượng Phật bằng đồng được nhiều quý phật tử, quý chùa lựa chọn?
Trong các chất liệu, tượng đồng tuy có giá thành khá cao, tuy nhiên sản phẩm vẫn luôn nhận được sự ưu ái của khách hàng bởi những “điểm cộng” dưới đây:
- Xét về mẫu mã: Tượng đồng được chế tác dựa trên khuôn đất. Người thợ tiến hành đắp mẫu bằng đất, tạo khuôn rồi mới mới nấu đồng, đổ khuôn, sửa nguội và hoàn thiện. Thành phẩm cho mẫu mã đẹp, diện tượng truyền thần, kết cấu chắc chắn.
- Xét về độ bền: Đồ đồng, đồ đá có giá trị sử dụng cao, độ bền trường tồn cùng thời gian. Dù đồng là kim loại có tính oxy hóa khi để lâu ngoài không khí nhưng nếu được xử lý bề mặt kỹ lưỡng sẽ cho độ bền lâu, hạ màu trầm cổ sang trọng. Thậm chí là bền mãi mãi đối với các sản phẩm dát vàng, khảm tam khí, khảm ngũ sắc.
- Xét về phong thủy: Kim loại đồng tượng trưng cho sự thịnh vượng, tài lộc, đem may mắn đến với gia chủ. Đặc biệt, chất liệu đồng đại diện cho hành Kim – một trong Ngũ Hành (Kim, Thủy, Mộc, Hỏa, Thổ) giúp cân bằng âm dương. Nếu bạn đang có nhu cầu đúc tượng Phật về thờ tại tư gia thì tượng đồng là lựa chọn hoàn hảo.
- Xét về giá thành: Tượng đồng tuy có giá thành khá cao so với các chất liệu khác, tuy nhiên nếu xét về độ bền, tuổi thọ sử dụng thì mức giá hoàn toàn tương xứng.
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ Đồ thờ Nguyễn Tuấn
Cơ sở đồ thờ NGUYỄN TUẤN
ĐT : 0903411797
ĐC : 227 Xóm Rảnh – Sơn Đồng – Hoài Đức – Hà Nội
Email : [email protected]